Степан Агбаанович Сарыг-оол – тыва чечен чогаалдың үндезилекчизи

Степан Агбанович Сарыг-оол 1908 чылдың ноябрь 17-де Таңды-Тываның Ары-Өвүр Торгалыының Кадыгбай деп черге Түлүш Агбаан деп араттың өг-бүлезинге төрүттүнген. Чажында-ла өскүс калып, аар-берге амыдыралды көрген-даа болза, алызындан тура өөредилгеже сундулуг болгаш хөй-ниитиниң ажылындан черле чыда калбайн бурунгаар чүткүлдүг чораан.

Моол бижикти боду өөренгеш, Кызылга нам сургуулун, Москвага Чөөн чүк улустарының Коммунистиг университедин дооскан.

1921 чылда Тыва Арат Республика тургустунганда нам, аревэ хорааларынга чарылгалап эгелээн, 1930 чылда улусчу эрге-чагыргага удурланган феодалдар болгаш кулактарның үймээнин басчырынга киришкен, 1934 чылда “Аревэ шыны” солуннуң редакторунга ажылдаан. ТАР-ның профэвилелдер Төп Комитединиң даргазынга, ном үндүрер черниң редакторунга, эртем ажылдакчызынга, “Улуг-Хем” альманахтың харыысалгалыг редакторунга ажылдаан. С.Сарыг-оол 1930-1934 чылдарда Чөөн чүк улузунуң Коммунистиг университединге өөренип турган тыва сургуулдар-биле кады дооскан.

Чогаал ажылын 1930 чылдар үезинде эгелээн. “Эрге-шөлээ бисте турда” деп шүлүү 1934 чылда “Аревэ шыны” солунга парлаттынган. “Саны-Мөге”, “Алдын-Кыс” деп шүлүглелдери, “Оттуг-терге”, “Ол-ла Маскажык” деп чечен чугаалары “Белек” деп тоожузу, “Алдан-дургун” деп романы тыва чечен чогаалдың алдын курлавырын тургускан. Тыва дылда өөредилге номнарын, тыва тоолдар чыындыларын чырыкче үндүрген. 1942 чылдан бээр Тыва Арат Республиканың, 1945 чылдан эгелеп ССРЭ-ниң Чогаалчылар эвилелиниң кежигүнү.

Күш-ажылдың Кызыл Тук, Улустарның найыралы, “Хүндүлелдиң Демдээ” орденнер-биле шаңнаткан. Тыва ААСР-ниң болгаш ССРЭ-ниң Дээди Совединиң депутады чораан. Тыва АССР-ниң литература болгаш уран чүүлүнүң алдарлыг ажылдакчызы. Тываның Улустуң чогаалчызы.