Кижи төрелгетениниң төөгүзүнде кайгамчык улуг болуушкун – космосче бир дугаар ужудуушкунну бөгүн Россияда демдеглеп турар. Инженерлер, конструкторларның, шенелде ажылдар чорудар тускай специалистерниң хөй чылдарда күжениишкинниг ажылының түңнелинде 1961 чылдың апрельдиң 12-де Юрий Гагарин октаргайже орукту ажыткан.
Тываның улустуң чогаалчызы Сергей Пюрбюнүң Юрий Гагаринге тураскаткан шүлүүн силерге бараалгаттывыс!
“Чаа үе шапкынчызы”
Кызыгааржок Октаргайның дүп чок дүвүн
Кымны мурнап, дүндүүштелип харап көрген
Гагаринниң көстүп көрбээн маадырлыын
Каптагайда магадавас кижи чогул:
Өңнүктерниң хөрек-чүрээ сыңышпастаан —
Өөрүшкүнү четче сөглээр сөстер чогул;
Өскелерниң өдү-баары чарлыр чыгаан —
Өжү хайнып, бажын шанчып турганнар боор;
Чамдык улус — сайзыралдың үжүүн ашпаан. —
Чалбаргылап, өрү тейлеп турганнар боор.
Кадыр Саян хааны болган кадарчылар,
Калбак хову ээзи болган тараажылар —
Гагаринниң акылары, дуңмалары —
Кайгамчыктыг Совет Тыва чоргаар чону
Чаа үе шапкынчызын алгап тур бис,
Сагыш-сеткил дээди сөңүн тудуп тур бис.
«Ындыг төлдү кандыг кадай төрээнил» — дээн
Ында-мында кандыг төлге үнмеди дээр!
Бодувустуң, чуртувустуң дугайын бис
Бөгүн база бүгүдеге чарлап тур бис:
Өөрүшкүнү, аас-кежиин, чыргалаңны
Өртемчейге мөңгежидир тургуссун дээш,
Узун орук, чаагай херек айбызынга
Улуг Ленин бисти дерип аъттандырган.
Ынчангаш бис кымдан артык ыракшыл бис,
Ырма сынар, ызырны бээр чүвевис чок.
Кижи болган бажын углап семей албас
Хилизи чок Октаргайда сылдыска-даа,
Иевиске тудуш чораан хинивис дег,
Изиг ынак Совет чурттан чарылбас бис.
Ынчангаш бис кымдан артык шыдалдыг бис,
Ырак, берге — бисти дозар шорулгак чок
Талыгырга дүмбей дүне шыргай өттүр
Даартагы чырык хүнче ужураштыр
Холувустан чедип чоруур адавыс дег,
Коммунистиг партиявыс оруун часпас.
Ынчангаш бис кымдан артык оккурлар бис,
Ырак-узак оруувуста дужамык чок.
Бодувустуң чуртувустуң дугайын бис
Бөгүн база бүгүдеге сөглеп тур бис:
Кайгамчыктыг хостуг, чоргаар чоннуң төлү
Гагарин дег, маадырлыг болбайн канчаар!
Удавас-даа, шапкынчының соондан өөрү
Улай-улай Октаргайже кылыйжы бээр.