Чөөн-Хемчик кожуунда Мөңгүн-Тайга, Чөөн-Хемчик, Сүт-Хөл, Өвүр кожууннарның шудургу ажыл-ишчи башкыларының “Башкы болгаш дагдыныкчы” чылын хаап турар

Хүннүң бирги чартыында 7 аңгы шөлчүгештерге Ажык эжиктер хүнүн эрттирген.Ук кожууннарның өөредилге албан черлеринге ажык кичээлдер, мастер-класстар, дыңнадыглар киржикчилерниң кичээнгейин хаара туткан.Национал школа хөгжүдер институттуң директору Елена Куулар Чадаананың 3 дугаар школазында хемчеглеринде киришкен.Ук школага 10 аңгы башкы чогаадыкчы ажылын ажык Показать полностью…

Заведующая лабораторией этнопедагогических исследований Института развития национальной школы, кандидат педагогических наук, доцент кафедры педагогики Алевтина Шаалы награждена дипломом за активное участие в конкурсе «Лучшие практики и программы наставничества»

В ТувГУ состоялась стратегическая сессия по итогам Года педагога и наставника Накануне, 18 января, ТувГУ отметил итоги успешной работы за 2023 год в рамках стратегической сессии «Педагог и наставник: лучшие практики и программы наставничества», посвященный Году педагога и наставника.ФГБОУ ВО Показать полностью…

Тыва сөстерниң ортузунга дүлей үннерниӊ үжүктерин шын бижиири

а) дүлей үннүӊ үжүүн сɵс дазылынга дакпырлавайн, чаӊгысты бижиир, чижээ: хамааты, ниити, ашак, эки, эртем, хуусаа, демисел, ɵпей, бопук; б) дазылы азы дɵзү т, с, к, п деп дүлей үннер-биле тɵнер сɵстерге ол-ла дүлей үннер-биле эгелээн кожумак кирер болза, ук Показать полностью…

Шагаага уткуштур. Сүтке болгаш сүттен кылган чемге хамаарышкан тыва чаңчылдар

Аяк сүт тудар чаңчыл тываларның аразынга кончуг нептерээн. Хүндүлүг кижини арт кырындан, кежиг аксындан, орук белдиринден уткуурда, бир аяк сүттү каас-коя хептиг кижи өргүп сунар. Ак сүт, ак сеткилдиг кижи болгаш ак орук даады тудуш дижир. Кадырган ааржы хүнезинненири онзагай Показать полностью…

Шагаага уткуштур

ШЫВА ТОННУ ДААРАП ӨӨРЕДИРИНИҢ АРГАЛАРЫ «Уран кыс удазынга ораашпас» деп, тыва улустуң үлегер домаа бар. Шаг-шаандан тура херээжен кижи бүрүзү дааранып билир чораан. Ава кижи, кыс уруу 13 хар чедерге-ле, идик-хепти даарап өөредип эгелээр турган. Амгы үеде бо чаңчыл шуут уттундуруп Показать полностью…

ТЫВАЛАРНЫҢ ЧАА ЧЫЛДА ЁЗУ-ЧАҢЧЫЛЧААН ЧЕМИ. СҮТТЕН КЫЛГАН ЧЕМНЕР

Өгнүң хүндүткелдиг черге – дөрге, Бурган ширээзинниң мурнунга, кол нуруузунда, сүттен кылган, тываларның адаары-биле ак чемни салыр чораан. Сүт – ыдыктыг чем. Шагаа үезинде сүттен кылган аңгы-аңгы чемнер турган. Оларга сүттүг шай, саржаг, өреме, ааржы, курут болгаш быштактың янзы-бүрү хевирлери – Показать полностью…

АЖЫК КИЧЭЭЛ: М. ЭРГЕП «ХЕК ЧYГЕ ЫРААЖЫ БОЛГАНЫЛ?»

Темазы: М. Эргеп «Хек чүге ыраажы болганыл?»Сорулгалары: Кижизидилгелиг сорулга: номчулгага сонуургалдыг, тɵрээн чериниң куштарын танып билир, ада-иезин, улуг кижилерни хүндүлеп, оларның чугаазын дыңнап билир мɵзү-шынарларны кижизидер. ϴɵредиглиг сорулга: чогаалды авторлуг тоол деп илередип, номчаан чогаалының идейтематиктиг утказын тодарадып билирин чедип алыр. Показать полностью…

«Аныяк шүлүкчү» деп республика чергелиг мөөрейниң 10–11 класстар аразынга бирги черни Өвүр кожууннуң Дус-Даг ортумак школазының 11-ги клазының өөреникчизи Сюзана Куулар чаалап алган

Ол кожуун, республика болгаш Россия чергелиг «Ада-чурт» деп темалыг эртем-практиктиг конференцияның шаңналының эдилекчизи.Удуртукчу башкызы – Айлан Дас-ооловна Осурбай. Башкым Арат чоннуң ажы-төлүнАйтып, сургап өөреткенУлус-чонга хүндүткелдиг,Угаангыр-ла эргим башкым. Эртенниң-не менди солчуп,Ээлдек чаңныг уткуп алыр,Эрес-кежээ, чазык-чараш,Эргим ынак мээң башкым. Улугларны, уругларныУгаадыглыг чагып Показать полностью…

Национал школа хөгжүдер институттуң, «Баштайгыларның шимчээшкини» деп уругларның болгаш аныяктарның хөй-ниити шимчээшкининиң база Тыва Республиканың Чогаалчылар эвилелиниң эрттирген«Аныяк шүлүкчү» деп республика чергелиг мөөрейниң тиилекчилериниң бирээзи Бай-Тайга кожууннуң Бай-Тал ортумак школазының 9-ку клазының өөреникчизи Норбу Иргиттиң “Тыва дылым” деп шүлүүн бараалгаттывыс

Удуртукчу башкызы: Сайлыкмаа Малчын-ооловна Доос. ТЫВА ДЫЛЫМ Чугаам үнүп, эң-не баштай адапканым,Чулчурааным тыва дылым меңээ эргим.Чугааланыр эптиг дылым – тыва дылымЧуртталгамның оруун айтып, изеп ор сен. Дептер-номда, телефонда, четкилердеДелегейниң чоннарының дылдары хөй.Адап, бижип, эвин тыппайн, шаанга кирдим.Ааска эптиг тыва дылым оон Показать полностью…