Сентябрь айның ийиги чартыындан эгелээш, бо хүннерде республиканың школаларында, уруглар садтарында болгаш тускай ортумак өөредилге черлеринде Россия Федерациязының чоннарының дылдарының байдалын болгаш сайзыралын тодарадыр федералдыг мониторинг чоруп турар.
Ук хыналда Россияның субъектилеринде чоннарның төрээн дылдарын, оларның иштинде орус дылды төрээн дыл кылдыр өөредип турарының деңнелин илередир сорулгалыг.
Мониторингиниң федералдыг оператору – Россия Федерациязының чоннарының төрээн дылдарының федералдыг институду (Федеральный институт родных языков народов РФ). Бистиң республикада хыналданы Национал школа хөгжүдер институт боттандырып турар.
Тыва дылды башкылап турарының, чеже сургуул төрээн дылын өөренип турарының дугайында республиканың өөредилге черлеринден чыгдынган медээни октябрь айның 7-ге чедир НШХИ-ниң ажылдакчылары Интернет четкизинде www.anketolog.ru/monitoring_natlang деп адресче киирер. Бөгүнге чедир институт Тываның 121 школазындан, 2 тускай ортумак өөредилге черинден, 3 кожууннуң уруглар садтарындан медээлерни хүлээп алган.
Чыл санында эртер федералдыг мониторинг 2015 чылдың июнь 4-те үнген Россияның Президентизиниң Даалгаларының күүселдези ёзугаар боттанып турар.