Республикага Тыва дыл хүнүн 2016 чылда демдеглеп эрттирип эгелээнден бээр Ноябрь 1 – тыва чоннуң база бир улуг байырлалы болу берген.
Тыва дыл – бистиң төрээн чонувустуң өске чоннардан онзаланып чоруур эң-не дээди эртинези, байлакшылы. Кандыг-даа омак-сөөктүг кижиниң дээди чоргааралы – ооң төрээн дылы болур. Кижи төрелгетенниң ниитилелинде аңгы-аңгы аймак-сөөктүг чон бүрүзү төрээн дылын, төөгүзүн, үндезин культуразын, ада-өгбелериниң чаагай чаңчылдарын болгаш ыдыктыг сүзүглелдерин салгалдан салгалче дамчыдып, ол-ла бүгүнү кезээ мөңгеде кадагалап арттырып алырын күзеп чоруур.
Тыва чоннуң төрээн дылы – түрк уктуг дылдарның бирээзи. Бистиң мерген угаанныг өгбелеривистиң, бурунгу чонувустуң чүс-чүс чылдар дургузунда аралажып-чугаалажып, ажыглап келген дылы, үе-шагның дошкун аажызынга-даа алыспайн, бо хүннерге чедир бүдүнбүрүнү-биле дамчып чедип келгенинге чоргаарланмас аргавыс чок. Ынчалза-даа амгы үеде тыва дылдың ажыглалы кызаалап, ниитилелде туружу кошкай бергенин республиканың чурттакчы чону эскерип көрүп, билип турарлар. Төрээн черинге болгаш тыва дылынга ынак, чонунуң чолу дээш сагыш човап чоруур кижилерни бо тургустунуп келген байдал дүвүретпестиң аргазы чок. Башкылар, эртемденнер, чогаалчылар, культура ажылдакчылары тыва чоннуң төрээн дылының келир үезинче бүгү-ле кичээнгейин угландырып, ооң сайзыралы, хөгжүлдези дээш мурнуку одуругда иженип чоруурлар.
Август 22-ниң хүнүнде ТР-ниң Чазак Баштыңы Владислав Ховалыг «2024-2033 чылдарда тыва дылдың хөгжүлдезинге күрүне деткимчезиниң Эчис сорулгалары» деп чарлыкка атты салган. Ол болза тыва дылды хөгжүдер болгаш ооң үнезин бедидер хөй-ле ажылдарның, хемчеглерниң планнаашкыны-дыр. Тыва дылдың кырында диргелип келген айыылды чавырылдырар сорулгалыг ажылчорудулганың уг-шии көстүп, күрүне деткимчезиниң Эчис сорулгаларын бадылааны өөрүнчүг медээ болган. А ол-ла бүгүнү херек кырында боттандырары, тыва дылды келир үеде кадагалап арттырып алыры – тыва чоннуң төрээн дылынга хүндүткели болгаш ынакшылындан, национал чоргааралындан дорт хамааржыр.
База катап төрээн дылывыстың байырлалы – Тыва дыл хүнү-биле! Бистиң төрээн дылывыстың үнези үргүлчү бедик болур болзун! Арыг бурун, чечен-мерген тыва дылывыс мөңге шагда читпес болзун деп йөрээдивис!
«Башкы» сеткүүлүнүң редакциязындан