1941 чылдың июнь 22-де фашистиг Германия бистиң Төрээн чуртувусче халдаан. Бүгү совет чон төрээн чуртун камгалаар дээш демиселче көдүрлүп үнген. Патриоттуг ыры, музыка чонну тиилелгеҗе кыйгырып турган. Дайынның кадыг-дошкун хүннеринде безин совет дайынчылар ыры, музыкадан чарылбайн келген. Төрээн чурттуң ырлары олар-биле кады дайылдаҗып, совет дайынчыны чаа-чаа маадырлыг чорукче хей-аът киирип турган. Изиг тулчуушкуннуң кыска дыжында дайынчы лириктиг азы хөглүг, баштак ырлар бо-ла чаңгыланып турган.
Тулчуушкунче
Сөзү С. Пюрбюнуу
Аялгазы А. Израйлевичинии
Амыр-чыргал бүргеп шыпкан,
Амы-тындан артык Төрээн чурт.
Хамык оглун дөгерезин
Кайыын тура кыйгырып туру:
Эрес-дидим, чалданыш чок
Эрге-шөлээ, хосталга дээш,
Тулчуушкунче, тулчуушкунче,
Тура дүшпейн бурунгаар!
Төрээн ада, ынак ие
Төрээн чурттуң кыйгызы-биле,
Идегелдиг оолдарынга
Изиг күзелин чагып туру:
Арат чонуң, акы-дунмаң,
Ада-иең чыргалы дээш,
Тулчуушкунче, тулчуушкунче,
Тура дүшпейн бурунгаар!
Хады ышкаш, хөнү сынныг,
Кара карактыг чалыы кыстар
Ынак эжин тулчуушкунче
Ындынналдыр ырлап үдеди.
Дидим эрес күжүр эжим
Тиилелгениң туюлу дээш,
Тулчуушкунче, тулчуушкунче,
Тура дүшпейн бурунгаар!
Чурукта тыва эки-турачы танкистер. Май 20, 1943 ч.