Национал школа хөгжүдер институттуң этнопедагогиктиг шинчилелдер лабораториязының ажылдакчызы Монгуш А.А. Өөредилге яамызының ажылчын бөлүү-биле 2023 чылдың июль 24-те Эрзин кожууннуң «Отчугаш» болгаш Тес-Хем кожууннуң «Сайлык» лагерьлеринче үнүүшкүннү кылганнар. Ук үнүүшкүннүң сорулгазы: республикада ажыттынган чайгы лагерьлерде «Төрээн чер хүнүн» планнааны болгаш кайы хире деңнелде эрттирип турары, оон аңгыда, вторник санында «Тыва дыл хүнүнде» уруглар чүнү билип ап турарын көөрү бооп турар.
«Отчугаш» лагери «Төрээн чер хүнүн» июль 12-де бодунуң девискээринде тиккен ак өгге Нарын сумузундан күш-ажылдың хоочуну, хөй-хөй башкыларның дагдыныкчызы – Аракчаа Раиса Баадыровнаны чалааш, тыва чоннуң культуразының болгаш ёзу-чаңчылдарының дугайында солун беседаны уругларга эрттирген. Тыва дыл хүннерин вторник санында янзы-бүрү тыва шимченгир оюннар ойнап эрттирип турарлар. «Сайлык» лагери «Төрээн чер хүнүн» ам эрттирер деп планда киирип турарын дыңнаткан.
Альбина Монгуш оолдар, уруглар-биле «Оол кижи болгаш кыс уруг 12-14 харлыында чүнү кылып билирил?» деп беседаны кылгаш, «Арбай-Хоор» деп ырыны флешмоб хевиринге эрттирген. Уруглар кажык оюнунуң «Аът чарыштырар» хевирин дыка-ла адааннажылгалыг, ооң байдалынче сеткил-сагыжы-биле сиңнигип ойнааннар. Оюнну кыдыындан хайгаараан «аарыкчылар» база ойнакчыларны деткип, сагыш човап турганнар. «Аъды» мурнап келген тиилекчилерге болгаш «аъды» сөөлүнде келген ойнакчыларга шаңнал бижиктерни тудускан. Өөрүнчүг, демдеглексенчиг чүүл – кайы-даа дыштанылга лагерьлеринде уруглар тыва дылын эки билир, хостуг чугаалаары болган.