2023 чылдың декабрь 2-де Ак-Довурак хоорайда «Бот-башкарнып шимченири кошкак уругларның школа-интернады» тургустунуп ажыттынганындан бээр 20 чыл болган байырлалын демдеглеп эрттирген.
2003 чылдан бээр интернатты доозуп, бодунуң амыдыралында чедимчелиг орукту тып алган доозукчуларның кайызын ол дээр – журналист, ыраажылар, ажылчын тускай специалист мергежилдиглер!
Аалчыларны бир-ле дугаарында хүлүмзүрээн башкыларлыг, изиг шайлыг улуг чараш өгже киирип, тыва чоннуң хүндүлел ёзулалын Айлана Сергеевнаның чээрби чылдың дургузунда үзүктел чок, шынчы иженип чорууру интернаттың башкылары уткаан.
Республиканың янзы-бүрү булуңнарында кадыы кошкак уруглар-биле ажылдап чоруур башкылар, оларның сургуулдары интернатка чыглып кээп, бот-боттарынга байыр чедиржип, байырлалдың эгелээрин четтикпейн манап турганнар.
Тыва Республиканың өөредилге яамызының сайыдының оралакчызы О.Е. Якушева сайыттың мурнундан юбилейин эрттирип турар коллектив кежигүннеринге болгаш чыылган башкыларга байырлыг сөстү чедирген. «Бот-башкарнып шимченири кошкак уругларның республика чергелиг консультация курлавыр төвүн» ажыдарының байырынга О.Е. Якушева болгаш А.С. Сарыглар киржип, тускай дериттинген кабинетче аалчыларны чалаан.
Интернатта ажыттынганындан бээр бо хүннерге чедир иженип чоруур башкылар хөй. Долаана Калиновна Калин-оол, Марина Бай-ооловна Ооржак-биле ужуражып, оларның ажыл-ижин сонуургадывыс.
М.Б. Ооржак интернат ажыттынган чылында – 2003 чылда, кижизидикчи башкы болуп ажылдап эгелээн. Бөгүн чараш дериттинген кабинетте технология башкылап ажылдап турар. Кабинеттиң дерилгези чаа үеге дүүшкен, «Современная школа» төлевилелдиң күүселдези-биле даараныр 8 чаа машиналарны алган. Ол машиналарга ажылданырга уругларның хол шимчээшкини сайзыраар. Уруглар «Саазын лоза»-биле бо чылдан эгелеп өөренип эгелээн.
Башкы Д.К. Калин-оол база-ла интернат ажыттынып турар чылда улуг кижизидикчи башкы болуп ажылдап эгелээн – школаның хоочуну. Бөгүнде ол кадыы багай уругларга таарыштырган эдилгелиг кичээлдерни эрттирип, уругларның хол, бут шимчээшкиннериниң сайзыраарынга таарымчалыг байдалдарны тургузуп, шудургу ажылдап турар. Кабинетте дериг-херекселдерни база-ла «Современная школа» төлевилелдиң күүселдези ёзугаар алганнар, оон аңгыда коллективтиң башкылары боттарының кылган дериг-херекселдери, уругларының кадыы дээш дыка сагыш човаашкынныг ада-иелерниң белекке садып эккеп бергени эдилелдери база бар.
Школа-интернатта бүдүн Тывадан: Чаа-Хөл, Каа-Хем, Бай-Тайга, Барыын-Хемчик кожууннардан Кызыл, Ак-Довурактан уруглар өөренип турар. Бот-башкарнып шимченири кошкак 49 уруг өөренип турар.
Аныяк башкы – Мира Монгалбииевна Монгуш школа-интернатта тыва дыл, чогаал башкызы бооп 2009 чылдан бээр ажылдап турар. Ол өөреникчилериниң дугайында чылыы-биле таныштырып чугаалаан: «Өөреникчилерим тыва чогаалга дыка ынактар. Уран номчулгага сундулуглар, боттары шүлүктерни чогаадып, аянныг номчуурунга сонуургалдыглар. Чижээ, 7-ги класстың өөреникчизи Алекмаа Хомушку школавыстың 20 чылдаан юбилейлиг чылында «Мээң школам» деп бот чогаалын бижээн. Ол ам байырлыг концертке киржирин четтикпейн манап турар. 2023-2024 өөредилге чылында школавыста музей-классты ажыдып турар бис. Ол тыва дыл кабинеди болур. Музей-класстың документациязын чыып кылып, ону дерип, чаартыр ажылдарны эгелеп тур бис. Тыва дылды, чогаалды уругларга өөредиринге таарымчалыг байдалдар тургузар дээш кызып турар бис, шиитпирлээр ужурлуг айтырыглар хөй».
Интернаттың байырлалынга келгеш, ооң баштайгы доозукчулары – өөредип чорааным сургуулдарым-биле чурукка тырттырып, хензиг када-даа бол, солун сактыышкынныг үелерни эрги