ЭДУАРД БАИРОВИЧ МИЖИТ 1961 – 2023

«… Э.Мижиттиң шүлүк чогаалының делегейинче кирери белен эвес. Орта азып-тенип, хенертен үнелиг тывыштарга таваржып, амыдырал, үе, салым-чол… дугайында чогаалчының бодалдарын билип ап эгелеп, ооң-биле бодунуң угаан-бодалын, сагыш-сеткилин байыдып ап болур. Шүлүкчүнүң делегейже, кижилерже ыткан медээзин, кыйгызын хүлээп алыры номчукчунуң талазындан харыыны, Показать полностью…

Тываның Улустуң чогаалчызы Эдуард Баирович Мижиттиң чырык адынга …

Чаңгыс одуруг шүлүктер Дээр биле кижиДүп чок ийи тамы ынчаар удур-дедир көржүп чор. Суг бажы“Бажы кайда суг боор бо?” деп, суг бажында бодап ор мен. КүзелдерИжерге-даа, дораан суксаар, чигири хөй суксун ышкаш. ЧуртталгаБоскун ашкаш, төктүрге-даа, “Болдум!” диген кижи бар бе?.. Показать полностью…

«Сүт чаъгыг» деп номнуң ак дою-биле, эргим номчукчу!

Моол күрүнениӊ Цэңгэл сумузунга чурттап чораан Шуңгуур-Иргит Жамбаа оглу Баярхүүнүң «Сүт чаъгыг» деп чыынды ному тыва дыл кырынга Улаан-Баатар хоорайга чырыкче үнген. 2023 чылдыӊ ноябрь 10-да Тыва Национал музейге Тываның эртемденнери, чогаалчылары, хоочуннары, тыва дыл башкылары, культура ажылдакчылары, хөй-ниити албан чериниң Показать полностью…

Ноябрь 25-те Кызылдың 4 дугаар школазынга хоорайның эге школаларының 2-4 дугаар класстарынга төрээн (тыва) дыл, төрээн (орус) дыл болгаш литературлуг номчулга эртемнеринге муниципалдыг деңнелде олимпиада болуп эрткен

Олимпиадага хоорайның 14 школазындан шупту 84 өөреникчи киришкен. Национал школа хөгжүдер институттуң мурнундан тыва филология лабораториязының эргелекчизи Монгуш В.В. олимпиаданың ажыдыышкынынга байыр чедирип, уругларга ном белекчигештерин сунуп киришкен. Олимпиада үш хевирге эрткен. Бир дугаарында киржикчи бүрүзү бердинген онаалгаларны бот-тускайлаң кылып күүсеткеннер. Показать полностью…

ХООЧУН ЖУРНАЛИСТ, ХҮНДҮЛҮГ ЧОГААЛЧЫГА БАЙЫР ЧЕДИРИИШКИНИ

Тывада билдингир херээжен чогаалчы, журналист, кыжырыг, дузаашкын аян-хөөннүг чогаалдарны бижип чоруур тускай үннүг Лидия Херлииевна Иргиттиң чогаадыкчы ажыл-ижиниң 50 чыл, «Ава» солунун тургузуп үндүрүп эгелээнинден бээр 10 чыл болган байырлалын чогаалга сонуургалдыглар болгаш шүлүкчүнүң мөгейикчилери ноябрь 21-ниң хүнүнде Тыва культура Показать полностью…

Республика Тыва и Республика Саха (Якутия) – дружеские и научные связи

Директор Института Елена Куулар сегодня приняла онлайн-участие в торжественном заседании, посвященном созданию Центра изучения, сохранения и развития родных языков Академии наук Саха (Якутии) и 70-летию видного государственного и общественного деятеля, доктора педагогических наук Феодосии Габышевой. С приветственным словом и поздравлениями выступили Показать полностью…

Тываның өөредилге яамызының Национал школа хөгжүдер институду бөгүн Таңды кожууннуң өөредилге эргелелинде «Тыва дылды, чогаалды башкылаарының чугула айтырыглары» деп үнүүшкүннүг семинарны эрттирип келген

Ооң киржикчилери – кожууннуң төрээн дыл болгаш чогаал башкылары, уруглар садтарының кижизидикчи башкылары база кожууннуң өөредилге эргелелиниң методистери. Семинарның илеткелчилеринге сөстү берип тура, Таңды кожууннуң өөредилге эргелелиниң методкабинет эргелекчизи А.Э. Монгуш кожууннуң баштаар чери, өөредилге эргелели төрээн дылды кадагалаарынче, сайзырадырынче Показать полностью…

Тыва литературада өг-бүле кижизидилгези

Таңдыга болган семинарның база бир киржикчизи – Национал школа хөгжүдер институттуң директорунуң оралакчызы Эрик Норбу. Ол “Тыва литературада өг-бүле кижизидилгези” деп темага илеткелди кылган. Тыва чогаалда өг-бүле кижиниң хевирлеттинериниң кол “уязы” кылдыр илереттингенин тодаргай чижектерге даянып тайылбырлап бадыткаан. Тыва литературада Показать полностью…

Башкы, методист, шүлүкчү

Римма Карбыевна Ооржак – 41 чыл дургузунда төөгү башкылап, улусчу ужурлар, чурт-шинчилел бөлгүмнерин удуртуп, школага музейни ажыдып, сайзырадып келген башкы. Хөй салгалдарының дагдыныкчы башкызы. ТР-ниң башкылар билии бедидер институдунга төөгү кафедразын эргелекчилеп, Кызыл кожууннуң чагырга чериниң өөредилге килдизинге методистеп, Элегес-Аксының суму Показать полностью…