Тыва дыл хүнүнге тураскааткан айның чижек планы. Төлевилел

tunai

Төлевилел

Тыва дыл хүнүнге тураскааткан айның чижек планы

 

№ Хемчеглер Болур чери Болур хүнү Харыылаар албан черлери болгаш харыысалгалыг улус
1  Кожууннарже «Үш ыдык» деп дыл болгаш культурлуг Тыва Республиканың социал-экономиктиг сайзыралынга тыва дылдың үнезин делгемчидериниң талазы-биле  бүгү талалыг үнүүшкүн (культура-чырыдыышкынныг хемчеглер, лекциялар, чон-биле ужуражылгалар, төлевилелдер көргүзүп тайылбырлаары болгаш оон-даа өске); Бүгү кожууннарга 2.10 – 27.10 НХШИ, ТКУ, ТГШИ, кожуунарнын тыва дыл болгаш чогаал башкыларыннын методкаттыжыышкыннарынын удуртукчулары
1.1.Национал школа хөгжүдер институт база тыва дыл болгаш чогаал башкыларының ассоциациязының  школаларже үнүүшкүннери:

– Тыва дылдың болгаш литератураның чижек ажылчын программаларының презентациязы (К.Б. Доржу, Л.Х. Ооржак);

– лекция «Тыва дыл дугайында шүлүктерниң уран-чечени» (К.Б. Доржу);

– лекция «Самбукайның чугаазы» деп тоожуда келин кижиниң сагыыр дүрүмнерин көргүскени» (А.Х. Херел);

– лекция «Төрээн дылың, төрээн чонуң, төрээн чуртуң – ожууңнуң үш ыдык дажы ол-дур, оглум» – А. Даржай (В.О.Домур-оол);

– Мастер-класс  «Тыва шүлүкте «ожук даштары» (М.Н. Ооржак, Туранның 2 дугаар школазының башкызы);

– мастер-класс «А. Даржай «Авамга» (А.М. Сат, Туранның 2 дугаар школазының башкызы);

– мастер-класс «Домактың ийиги черге кежигүннери» (У.Н. Сады, Кызыл-Чыраа школазының башкызы);

– тыва дылга кичээл-таныштырылга (орус дылдыг уругларга), (Ч.А. Сарыглар, Кызылдын 9 дугаар гимназиязынын  башкызы);

– лекция «Тыва өг-бүлениң кижизидилгезиниң ужурлары» (О.М. Дамчай);

– лекция «Чоннарның культураларының харылзаазының кижизидилгеге ужур-утказы: республика школаларының дуржулгазындан» (Т.А. Эренчинова);

– лекция «Мөзү-шынар кижизидилгезинде тос сүзүктерниң утказы» (Г.Д. Сундуй).

– көргүзүг «Дылым, чонум, черим – үш ыдыым», Кызылдын №9 гимназиязының коллективи.

 1.Барыын-Хемчик, Бай-Тайга кожууннары, Ак-Довурак хоорай.

2.Пии-Хем,

Таңды, Кызыл кожууннары, Кызыл хоорай.

3. Кызылское президентское кадетское училище

 

 1.Октябрь

10-11

2.Октябрь

17-18

 

 

 

 

 

3.Октябрь

 НШХИ, тыва дыл болгаш чогаал башкыларының ассоциациязы.

Доржу К.Б.

Херел А.Х.

Ооржак Л.Х.

Домур-оол В.О.

Ооржак М.Н.

Сады У.Н.

Сарыглар Ч.А.

Дамчай О.М.

Эренчинова Т.А.

Сундуй Г.Д.

 
2 Тываның күрүне университединге:
«Тыва дылым – мөңге өнчүм» деп факультеттер аразынга аянныг номчулга мөөрейи; Филология факультеди, 202 дугаар аудитория 18.10 Соян А.М.,

Кужугет М.А.
Студентилер болгаш башкылар аразынга диктант  «Шын бижилгениң шылгалдазы»; Филология факультеди, 124,

125, 127 дугаар аудиториялар

 17.10 Куулар Е.М.,

Сувандии Н.Д.
Тыва чогаалдар чижээнге «Мөңге дириг чогаалдар…» деп хостуг темага факультеттер аразынга шиижиткен көргүзүглер мөөрейи; Филология факультеди, 202 аудитория 17.10 Куулар Е.М.,

Соян А.М.,

Доржу К.Б.,

Кужугет М.А.
 «Төрээн дылым 2050 чылда…» деп филология факультединиң студентилериниң аразынга төлевилел камгалалы; Филология факультеди, 202 дугаар аудитория 19.10 Куулар Е.М.,

Чамзырын Е.Т.
«Онзагай очулга» деп ат дээш чечен чогаал үзүндүзүнүң тыва дылче очулгазы Филология факультеди, 124 дугаар аудитория 16.10 Доржу К.Б., Кужугет М.А.,

Соян А.М.
ТКУ-нуң башкылар болгаш ажылдакчыларының аразынга аянныг номчулга Филология факультеди, 124 дугаар аудитория 18.10 Соян А.М.,

Куулар Е.М.
Республика чергелиг аас чогаал чыыкчызы, методист, ф.э.д. Д.С. Кууларның 85 харлаанынга  тураскааткан эртем-практиктиг конференция «Сат аттыг номчулгалар»; Күш-культура болгаш спорт факультединиң хуралдаар залы 20.10 Куулар Е.М.,

Соян А.М.
«Чечен сөстүг тыва дылым» деп  тыва чогаалчыларның шүлүктерин номчуурунга акция. ӨҢҮ деп тыва үжүктер тураскаалының чаны     13.10 Сувандии Н.Д.

Куулар Е.М.,

Кужугет М.А.
Республика чергелиг хемчээлдер
3 «Тыным болган тыва дылым» – аныяк шүлүкчүлериниң мөөрейи (электроннуг хевир). Интернет четкизи 21.09-27.10 Тыва улустуң ёзу-чаңчылдарының, аас-чогаал болгаш ус-шеверлер төвү
4 Өөредилге болгаш эртем сайыды Т.О. Санчааның киржилгези-биле Тыва дыл болгаш чогаал башкыларының  ассоциациязының хуралы: «Күрүне дылдарының өөредилге-кижизидилгеде ажыглалының айтырыглары». Өөредилге болгаш эртем яамызының хуралдаар залы     05.10

 

 Эренчинова Т.А.,

Ооржак М.Н.,

Иргит А.Д.
5 Орус дылдыг улуска тыва дыл кичээлдери.  (ТКУ, №9 дугаар гимназия, Тыва культура төвү 06.10- 20.10 НШХИ, ТКУ,

Информатизация болгаш харылзаа яамызы, Аныяктар болгаш спорт талазы-биле яамы.
6 Амгы тыва дылдың чугула айтырыгларының талазы- биле видео-лекциялар  (лекторий). Тыва улустуң ёзу-чаңчылдарының, аас чогаал болгаш ус-шеверлер төвү октябрь Тыва улустуң ёзу-чаңчылдарының, аас чогаал болгаш ус-шеверлер төвү, Бавуу-Сюрюн М.В.
7 Орус дылдыг чоннуң аразынга тыва ырыларның күүселдезиниң мөөрейи. Улусчу чогаадылга төвү      28.10 Культура яамызы,

Националдар талазы-биле агентство.
8 Тыва дыл болгаш литература башкыларының аразында эң эки арга-дуржулга көрүлдези Тыва филология лабораториязы 09.10-20.10 НШХИ
9  «Алдын кажык»,  «Тыва шыдыраа» деп төлевилелдерниң презентациязы. Тыва улустуң ёзу-чаңчылдарының, аас чогаал болгаш ус-шеверлер төвү 01.11

 

 Тыва улустуң ёзу-чаңчылдарының, аас чогаал болгаш ус-шеверлер төвү.
10 Аныяк чогаалчыларга шүлүк болгаш прзага литературлуг премия. Тыва улустуң ёзу-чаңчылдарының, аас чогаал болгаш ус-шеверлер төвү 20.10

 

 Тургузукчузу Тыва Республиканың чогаалчылар эвилели.
11 Диктант «Шын бижилгениң шылгалдазы» (өөреникчилер, аныяктар, албан хаакчылар болгаш күзелдиг чон аразынга). кожууннарга Октябрь 19 11 шакта НШХИ, кожуунарнын тыва дыл болгаш чогаал башкыларынның методкаттыжыышкыннарының удуртукчулары.
12 Диктант «Шын бижилгениң шылгалдазы» (тыва дыл башкыларының аразынга). кожуунарга Октябрь19 14 шакта НШХИ, кожуунарның тыва дыл болгаш чогаал башкыларының методкаттыжыышкыннарының удуртукчулары.
13 Шылгараңгай эртемден, тыва дылдың шинчилекчизи  А.А. Пальмбахтың 120 харлаанынга тураскааткан эртем конференциязы, делгелге. Национал музей 16.10-20.10

 

 ТГШИ, ТР-ниң Национал музейи.

 
14 «Тыва дыл – чоннуң өнчүзү» деп Республиканың II дугаар шуулганы (тускай программа-биле).

 

 Улусчу чогаадылга бажыңынга

 

 Ноябрь 1 ТКУ – кол удуртулга, ТГШИ, НШХИ, ТГШИ,

Өөредилге болгаш эртем яамызы, Культура яамызы, Националдар талазы-биле агентство.
15 Байырлыг концерт. Национал хөгжүм шии театры Ноябрь 1

18 шакта

 Культура яамызы, Национал хөгжүм шии театры.