Төлевилел
Тыва дыл хүнүнге тураскааткан айның чижек планы
№ | Хемчеглер | Болур чери | Болур хүнү | Харыылаар албан черлери болгаш харыысалгалыг улус |
1 | Кожууннарже «Үш ыдык» деп дыл болгаш культурлуг Тыва Республиканың социал-экономиктиг сайзыралынга тыва дылдың үнезин делгемчидериниң талазы-биле бүгү талалыг үнүүшкүн (культура-чырыдыышкынныг хемчеглер, лекциялар, чон-биле ужуражылгалар, төлевилелдер көргүзүп тайылбырлаары болгаш оон-даа өске); | Бүгү кожууннарга | 2.10 – 27.10 | НХШИ, ТКУ, ТГШИ, кожуунарнын тыва дыл болгаш чогаал башкыларыннын методкаттыжыышкыннарынын удуртукчулары |
1.1.Национал школа хөгжүдер институт база тыва дыл болгаш чогаал башкыларының ассоциациязының школаларже үнүүшкүннери:
– Тыва дылдың болгаш литератураның чижек ажылчын программаларының презентациязы (К.Б. Доржу, Л.Х. Ооржак); – лекция «Тыва дыл дугайында шүлүктерниң уран-чечени» (К.Б. Доржу); – лекция «Самбукайның чугаазы» деп тоожуда келин кижиниң сагыыр дүрүмнерин көргүскени» (А.Х. Херел); – лекция «Төрээн дылың, төрээн чонуң, төрээн чуртуң – ожууңнуң үш ыдык дажы ол-дур, оглум» – А. Даржай (В.О.Домур-оол); – Мастер-класс «Тыва шүлүкте «ожук даштары» (М.Н. Ооржак, Туранның 2 дугаар школазының башкызы); – мастер-класс «А. Даржай «Авамга» (А.М. Сат, Туранның 2 дугаар школазының башкызы); – мастер-класс «Домактың ийиги черге кежигүннери» (У.Н. Сады, Кызыл-Чыраа школазының башкызы); – тыва дылга кичээл-таныштырылга (орус дылдыг уругларга), (Ч.А. Сарыглар, Кызылдын 9 дугаар гимназиязынын башкызы); – лекция «Тыва өг-бүлениң кижизидилгезиниң ужурлары» (О.М. Дамчай); – лекция «Чоннарның культураларының харылзаазының кижизидилгеге ужур-утказы: республика школаларының дуржулгазындан» (Т.А. Эренчинова); – лекция «Мөзү-шынар кижизидилгезинде тос сүзүктерниң утказы» (Г.Д. Сундуй). – көргүзүг «Дылым, чонум, черим – үш ыдыым», Кызылдын №9 гимназиязының коллективи. |
1.Барыын-Хемчик, Бай-Тайга кожууннары, Ак-Довурак хоорай.
2.Пии-Хем, Таңды, Кызыл кожууннары, Кызыл хоорай. 3. Кызылское президентское кадетское училище
|
1.Октябрь
10-11 2.Октябрь 17-18
3.Октябрь |
НШХИ, тыва дыл болгаш чогаал башкыларының ассоциациязы.
Доржу К.Б. Херел А.Х. Ооржак Л.Х. Домур-оол В.О. Ооржак М.Н. Сады У.Н. Сарыглар Ч.А. Дамчай О.М. Эренчинова Т.А. Сундуй Г.Д.
|
|
2 | Тываның күрүне университединге: | |||
«Тыва дылым – мөңге өнчүм» деп факультеттер аразынга аянныг номчулга мөөрейи; | Филология факультеди, 202 дугаар аудитория | 18.10 | Соян А.М.,
Кужугет М.А. |
|
Студентилер болгаш башкылар аразынга диктант «Шын бижилгениң шылгалдазы»; | Филология факультеди, 124,
125, 127 дугаар аудиториялар |
17.10 | Куулар Е.М.,
Сувандии Н.Д. |
|
Тыва чогаалдар чижээнге «Мөңге дириг чогаалдар…» деп хостуг темага факультеттер аразынга шиижиткен көргүзүглер мөөрейи; | Филология факультеди, 202 аудитория | 17.10 | Куулар Е.М.,
Соян А.М., Доржу К.Б., Кужугет М.А. |
|
«Төрээн дылым 2050 чылда…» деп филология факультединиң студентилериниң аразынга төлевилел камгалалы; | Филология факультеди, 202 дугаар аудитория | 19.10 | Куулар Е.М.,
Чамзырын Е.Т. |
|
«Онзагай очулга» деп ат дээш чечен чогаал үзүндүзүнүң тыва дылче очулгазы | Филология факультеди, 124 дугаар аудитория | 16.10 | Доржу К.Б., Кужугет М.А.,
Соян А.М. |
|
ТКУ-нуң башкылар болгаш ажылдакчыларының аразынга аянныг номчулга | Филология факультеди, 124 дугаар аудитория | 18.10 | Соян А.М.,
Куулар Е.М. |
|
Республика чергелиг аас чогаал чыыкчызы, методист, ф.э.д. Д.С. Кууларның 85 харлаанынга тураскааткан эртем-практиктиг конференция «Сат аттыг номчулгалар»; | Күш-культура болгаш спорт факультединиң хуралдаар залы | 20.10 | Куулар Е.М.,
Соян А.М. |
|
«Чечен сөстүг тыва дылым» деп тыва чогаалчыларның шүлүктерин номчуурунга акция. | ӨҢҮ деп тыва үжүктер тураскаалының чаны | 13.10 | Сувандии Н.Д.
Куулар Е.М., Кужугет М.А. |
|
Республика чергелиг хемчээлдер | ||||
3 | «Тыным болган тыва дылым» – аныяк шүлүкчүлериниң мөөрейи (электроннуг хевир). | Интернет четкизи | 21.09-27.10 | Тыва улустуң ёзу-чаңчылдарының, аас-чогаал болгаш ус-шеверлер төвү |
4 | Өөредилге болгаш эртем сайыды Т.О. Санчааның киржилгези-биле Тыва дыл болгаш чогаал башкыларының ассоциациязының хуралы: «Күрүне дылдарының өөредилге-кижизидилгеде ажыглалының айтырыглары». | Өөредилге болгаш эртем яамызының хуралдаар залы | 05.10
|
Эренчинова Т.А.,
Ооржак М.Н., Иргит А.Д. |
5 | Орус дылдыг улуска тыва дыл кичээлдери. | (ТКУ, №9 дугаар гимназия, Тыва культура төвү | 06.10- 20.10 | НШХИ, ТКУ,
Информатизация болгаш харылзаа яамызы, Аныяктар болгаш спорт талазы-биле яамы. |
6 | Амгы тыва дылдың чугула айтырыгларының талазы- биле видео-лекциялар (лекторий). | Тыва улустуң ёзу-чаңчылдарының, аас чогаал болгаш ус-шеверлер төвү | октябрь | Тыва улустуң ёзу-чаңчылдарының, аас чогаал болгаш ус-шеверлер төвү, Бавуу-Сюрюн М.В. |
7 | Орус дылдыг чоннуң аразынга тыва ырыларның күүселдезиниң мөөрейи. | Улусчу чогаадылга төвү | 28.10 | Культура яамызы,
Националдар талазы-биле агентство. |
8 | Тыва дыл болгаш литература башкыларының аразында эң эки арга-дуржулга көрүлдези | Тыва филология лабораториязы | 09.10-20.10 | НШХИ |
9 | «Алдын кажык», «Тыва шыдыраа» деп төлевилелдерниң презентациязы. | Тыва улустуң ёзу-чаңчылдарының, аас чогаал болгаш ус-шеверлер төвү | 01.11
|
Тыва улустуң ёзу-чаңчылдарының, аас чогаал болгаш ус-шеверлер төвү. |
10 | Аныяк чогаалчыларга шүлүк болгаш прзага литературлуг премия. | Тыва улустуң ёзу-чаңчылдарының, аас чогаал болгаш ус-шеверлер төвү | 20.10
|
Тургузукчузу Тыва Республиканың чогаалчылар эвилели. |
11 | Диктант «Шын бижилгениң шылгалдазы» (өөреникчилер, аныяктар, албан хаакчылар болгаш күзелдиг чон аразынга). | кожууннарга | Октябрь 19 11 шакта | НШХИ, кожуунарнын тыва дыл болгаш чогаал башкыларынның методкаттыжыышкыннарының удуртукчулары. |
12 | Диктант «Шын бижилгениң шылгалдазы» (тыва дыл башкыларының аразынга). | кожуунарга | Октябрь19 14 шакта | НШХИ, кожуунарның тыва дыл болгаш чогаал башкыларының методкаттыжыышкыннарының удуртукчулары. |
13 | Шылгараңгай эртемден, тыва дылдың шинчилекчизи А.А. Пальмбахтың 120 харлаанынга тураскааткан эртем конференциязы, делгелге. | Национал музей | 16.10-20.10
|
ТГШИ, ТР-ниң Национал музейи.
|
14 | «Тыва дыл – чоннуң өнчүзү» деп Республиканың II дугаар шуулганы (тускай программа-биле).
|
Улусчу чогаадылга бажыңынга
|
Ноябрь 1 | ТКУ – кол удуртулга, ТГШИ, НШХИ, ТГШИ,
Өөредилге болгаш эртем яамызы, Культура яамызы, Националдар талазы-биле агентство. |
15 | Байырлыг концерт. | Национал хөгжүм шии театры | Ноябрь 1
18 шакта |
Культура яамызы, Национал хөгжүм шии театры. |